Ieder jaar worden in de gemeenteraad de Algemene Beschouwingen gehouden. Hierin kunnen partijen hun visie op de gemeente uitspreken en accenten leggen richting de voorbereiding op de begroting van het komende jaar. Hieronder mijn tekst over het herstel van de coronacrisis, investeren in de economie en in een fijne woonomgeving.
Voorzitter,
Het vaccineren versnelt, en het einde van de coronacrisis komt in zicht. Langzaam maar zeker komen we de pandemie uit die ons samen zo plotseling overviel. Maar door ons samen aan de maatregelen te houden, door samen de zorg en de horeca te ondersteunen, en door samen de Bossche gemeenschapszin levend te houden, gaan we de eindstreep halen.
Tegelijk is er in deze eindsprint nog veel onzekerheid: nog altijd kunnen veel dingen niet, en nog altijd wordt onze economie hard geraakt. Aan ons daarom de taak om er alles aan te doen om ook bedrijven, verenigingen en gezinnen door de crisis te helpen – op korte, én op lange termijn.
We moeten een antwoord hebben op de zorgen van onze inwoners en ondernemers. Hoe zorgen we dat bedrijven economisch perspectief hebben als de steunmaatregelen straks stoppen, hoe zorgen we dat toeristen en dagjesmensen onze binnenstad weer weten te vinden en hoe zorgen we dat kinderen niet achter lopen in hun ontwikkeling vanwege de crisis. Voor de langere termijn moeten we zorgen voor een evenwichtige arbeidsmarkt, meer betrokkenheid bij de eigen club en eigen buurt en moeten we onze openbare ruimte beleefbaar maken voor iedereen. We moeten ook een antwoord vinden op het vraagstuk hoe we onze inwoners weerbaarder maken. Mensen met een gedegen basisopleiding, een sterk sociaal netwerk en die fysiek fit zijn, hebben een grotere kans om weerbaar te zijn tegen tegenslagen. Daarom moet er serieus invulling gegeven worden aan preventie, zodat mensen meer zelf kunnen en minder overheidsinterventie nodig hebben.
Voorzitter, ook onze economie vraagt aandacht. Ondernemers worden zowel landelijk als lokaal ondersteunt om hun bedrijf overeind te houden zodat banen behouden blijven. Maar die steun is niet oneindig. Het behouden van werkgelegenheid moet prioriteit nummer 1 zijn. Het is daarom goed dat het college in heeft gezet op Eerste Hulp bij geldzorgen voor ondernemers. Daarmee worden schulden teruggedrongen. Ook is er de mogelijkheid voor ondernemers om deel te nemen aan het programma Future Fit van Ondernemerslift+. Een programma waarbij met behulp van business developers gekeken wordt hoe een bedrijf met perspectief uit de coronacrisis kan komen. De inzet van Ondernemerslift+ mag wat de Bossche VVD betreft wel een stuk grootschaliger. We moeten namelijk niet alleen de traditionele banen behouden, maar ook zorgen voor werk dat toekomstbestendig is. Creatief ondernemerschap en innovatie zijn daarbij cruciaal en een extra impuls is dan ook noodzakelijk.
Een vernieuwende economie vraagt ook om een goede aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. We moeten al voordat mensen in de bijstand terecht komen kijken naar transitie naar andere banen als er geen toekomst in een vakgebied is. De arbeidsmarkt is namelijk nog steeds erg krap, vooral bij ambachten en technische beroepen. Een notaris is bijna toegankelijker en betaalbaarder dan een loodgieter. Door de coronacrisis zien we dat jongeren vertraging op dreigen te lopen in hun ontwikkeling en de toegang tot de arbeidsmarkt. We moeten jongeren helpen bij het grijpen van kansen. Denk bijvoorbeeld aan het uitbreiden van het beschikbaar stellen van laptops voor kinderen en scholieren, zodat iedereen mee kan doen en we IT-onderwijs een boost geven. Of het voortzetten van het Traject Technische Oriëntatie waarmee we jongeren met bijvoorbeeld autisme aan een baan in de techniek helpen. De eerste tien waren een succes, nu moeten we investeren om nog meer jongeren te helpen.
Corona heeft ook een effect op hoe we onze werkweek inrichten. Meer thuiswerken zorgt ervoor dat er meer gebruik gemaakt wordt van de eigen omgeving om te wandelen of te fietsen, tussen de werkzaamheden door of na afloop van de werkdag. Onze openbare ruimte wordt daarvoor anders en intensiever gebruikt. We moeten dus de openbare ruimte zo inrichten dat we sporten en recreëren in de openbare ruimte mogelijk maken.
Voorzitter, de grootste bestuurlijke opgave die we komende jaren op ons af krijgen is de verdeling van schaarse ruimte. Parkeren, wegen, wonen, energie, groen, water en werken dringen om voorrang als het gaat om ruimtebeslag. En wat de Bossche VVD betreft blijven we de komende jaren doorbouwen in het tempo dat door dit college is ingezet. Daarbij staat kwaliteit voor ons voorop, mensen willen prettig wonen in een huis dat goed bereikbaar is en waar je de auto normaal kunt parkeren. Dat is iets voor het college om goed bij stil te staan, we bouwen namelijk echte huizen voor echte mensen en geen luchtkastelen voor idealisten.
Wij zien woningbouw ook als middel om onze dorpen te versterken, meer mensen zorgt ervoor dat voorzieningen kunnen blijven bestaan. Onze dorpen hebben een eigen karakter en we moeten dus ook passend bij dat karakter bouwen. Geen flats aan de rand van Vinkel of Nuland, maar grondgebonden woningen, zodat ook jongeren en jonge gezinnen een plek in de dorpen kunnen vinden.
Maar ergens wonen is meer dan een dak boven je hoofd en een route naar de snelweg. Je bent als bewoner ook onderdeel van een samenleving. Carnavalsclubs in de dorpen en sportclubs hebben vrijwilligers nodig om te overleven. Het afgelopen jaar hebben we laten zien dat we een sociale samenleving zijn met oog voor elkaar. Dat moeten we behouden, want we zijn een samenleving, geen naast-elkaar-leving.
Voorzitter, we hebben afgelopen jaar een mooie kant van de samenleving gezien, maar ook de minder fraaie kant. Het hufterig en asociaal gedrag is toegenomen en het maatschappelijke debat is verder verhard. Tel daar de groeiende groep gelovers in complottheorieën bij op en er is reden om je zorgen te maken. Het is van belang dat we als overheid de normen bewaken en duidelijk maken wat niet acceptabel is. Dat begint met zichtbaarheid op straat en aanspreken of beboeten. Het is daarom ook goed dat het college 4 extra handhavers in gaat huren. Soms is een goed gesprek en het bieden van perspectief belangrijk, maar hufters mogen ook de consequenties van hun gedrag ervaren. Daarom roepen wij het college op om niet alleen in te zetten op preventie, maar ook op repressie zodat duidelijk is welk gedrag onacceptabel is.
De crisis raakt ons hard, maar door jarenlang degelijk beleid staan we er relatief goed voor. In sociale en economische zin, maar zeker ook in financiële zin. Door de juiste keuzes hebben we een spaarpot waar we deze klappen mee op kunnen vangen. Maar ook nu moeten we op de centen blijven letten. En wat dat betreft maken we ons zorgen over het meerjarig perspectief en dan met name in het Sociaal & Zorgfonds. Die spaarpot heeft enkele jaren kunnen verbloemen dat ook wij in het sociaal domein zwaar de min in gaan. We hopen dat het Rijk over de brug komt, maar als dat onvoldoende blijkt moeten er ook in het sociaal domein de uitgaven echt flink terug gaan brengen.
Voorzitter, u kunt de Bossche VVD ook als een optimistische partij, dus ik ga niet met zorgen eindigen. We hebben in onze gemeente een creatieve culturele sector waar de samenwerking steeds beter gaat en een economie waar via de Jamfabriek, SPARK, JADS en andere organisaties innovatie omgezet wordt in nieuwe bedrijven met nieuwe werkgelegenheid. We zijn een van de prettigste gemeenten om in te wonen en zijn er voor de mensen in de samenleving die net even die ondersteuning nodig hebben. We hebben dorpen met karakter en een binnenstad met enorm veel potentie. Voorzitter, als er een gemeente is die vertrouwen in de toekomst mag hebben dan is het Den Bosch.